Taakdifferentiatie Brandweer Vrijwilligers
Nederland zou er totaal anders uitzien zonder vrijwilligers. Dat geldt niet alleen voor de brandweerzorg en rampenbestrijding in ons land, maar ook voor andere essentiële organisaties zoals o.a. de politie, defensie, de KNRM en de reddingsbrigades. Op grond van EU-wet- en regelgeving is door de Minister van Justitie en Veiligheid een juridisch vraagstuk op tafel gelegd. Niemand heeft erom gevraagd, niemand wordt er blij van en niemand heeft baat bij het uithollen van de participatie van intrinsiek gemotiveerde burgers in het veiligheidsdomein. Toch bogen het Veiligheidsberaad en de minister van JenV zich 22 februari jl. over de ‘denkrichting differentiatie brandweertaken’. Een beslissing kwam er niet maar het invoeren heeft verstrekkende gevolgen voor de brandweer en daarmee de kwaliteit van de brandweerzorg en rampenbestrijding in ons land. Deze taken worden in ons land immers voor het leeuwendeel (zo'n 80%) uitgevoerd door vrijwilligers. Mensen die niet beroepsmatig op een kazerne zitten of slapen, maar opkomen van huis of werk als ze worden gealarmeerd. Dagblad Trouw en het programma Nieuwsuur schenken vandaag ook aandacht aan dit onderwerp. Trouw interviewde drie vrijwilligers en heeft daar een mooi en aansprekend artikel over gemaakt. Het actualiteitenprogramma Nieuwsuur komt vanavond om 21.30 uur op NPO 2 ook met een een reportage.
Tweede Kamer
Ook in de Tweede Kamer is de taakdifferentiatie bij de brandweer onderwerp van gesprek. Vanmiddag spreken Marcel Dokter en Jurriaan Jacobs (resp voorzitter en bestuurslid van de VBV) met leden van de vaste commissie Justitie en Veiligheid in de Tweede Kamer. Dit gesprek is gepland van 16.00 tot 16.45 uur en gaat over de voorstellen om nadrukkelijk onderscheid te gaan maken tussen het werk van vrijwillige - en beroepsbrandweermensen, kortweg; taakdifferentiatie. De VBV heeft hiervoor een gespreksnotitie voorbereid. Van 17.00 tot 17.45 uur gaan de Kamerleden in gesprek met Geerten Boogaard en Armin Cuyvers, die onlangs in dagblad Trouw betoogden dat het Europees arbeidsrecht voldoende ruimte moet laten voor de inzet van professionele Vrijwilligers. Eerder al werden Kamervragen gesteld aan Minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid door het lid Van Nispen (SP) over vrijwilligheid bij de brandweer en de leden Yesilgöz-Zegerius (VVD) en Buitenweg (GL) over het onderzoek naar taakdifferentiatie bij de brandweer.
De standpunten van de VBV
De standpunten en aanbevelingen van de VBV m.b.t. dit vraagstuk zijn na de eerste signalen rond de Wnra begin 2018 al helder gecommuniceerd en sindsdien ongewijzigd. Via onze memo van 13 juli 2020 hebben we vervolgens getracht de ‘denktank’ ervan te overtuigen dat een tweedeling in eerste- en tweederangs brandweermensen de kwaliteit van ons huidige stelsel ernstig zal aantasten. Zoals uit de landelijke inventarisaties blijkt staan we niet alleen met onze opvatting. Dat sterkt ons in onze gedachten zoals we die in onze brief van 15 januari jl. aan de vaste commissie voor Justitie en Veiligheid hebben verwoord. Kort en bondig; met het uitvoeren van bouwsteen 1 van de denkrichting (verplicht en niet verplicht als onderscheid) kan het belangrijkste juridische obstakel worden weggenomen. Feitelijk wordt daarmee ten langen leste ook uitvoering gegeven aan de aanbeveling uit 2011 toen n.a.v. onderzoek naar bedrijfsvoeringsmodellen voor de inzet van brandweervrijwilligers door de partijen werd geadviseerd om expliciet onderscheid te maken tussen vrijwilligers en parttimers. Het rapport en de aanbevelingen verdwenen helaas in een diepe la.
De consequenties van het tumult overziend stellen wij onszelf de vraag; in hoeverre slaagt de brandweer er nog in aantrekkelijk te zijn en te blijven voor vrijwilligers? Volgens de minister dragen nieuwe methoden en werkwijzen bij aan een toekomstbestendig brandweerstelsel met een robuuste plaats voor brandweervrijwilligers. Wij hebben daar ook heldere beelden bij en voorstellen voor en brengen die graag tot uitvoering. De VBV participeert daarom ook in het Programma Vrijwilligheid en heeft daar recent de wens geuit om behoudens onderzoek en dikke rapporten nu ook eens de daad bij het woord te voegen en vooral de postcommandanten/ploegchefs (dagelijks direct leidinggevenden van vrijwilligers) daadkrachtig te ondersteunen in het oplossen van knelpunten die in de 850 vrijwilligerskazernes worden ervaren. Naast de steun van 25 werkgevers, rekent de VBV hierbij ook op structurele steun van de minister als systeemverantwoordelijke voor het behoud van het stelsel van vrijwilligheid in ons land.
