Afgelopen woensdag debatteerde de vaste commissie Justitie en Veiligheid met de staatssecretaris, mevrouw Ingrid Coenradie, over Brandweer & Crisisbeheersing.
Zoals steeds stuurden wij ook dit keer in de aanloop naar het commissiedebat een brief naar de Tweede Kamer met daarin de standpunten van de VBV. Want wij maken ons zorgen over de staat van de brandweer. Vooral over de voorbereiding op de rampenbestrijding.
De afgelopen twintig jaar is de brandweer in ons land, verdeeld over vijfentwintig veiligheidsregio’s steeds een beetje kleiner geworden. Door bezuinigingen en efficiencyslagen verdwenen 91 kazernes, ruim 4000 brandweermensen, +/- 300 tankautospuiten, ca. 50 redvoertuigen en zo’n 195 hulpverleningsvoertuigen.
De rechtvaardiging voor het uit de sterkte nemen van mensen en materieel werd meestal gevonden in de uitspraak dat: “veel van het materieel vaak nauwelijks werd gebruikt. Of dat met minder mensen een beter resultaat kon worden gehaald”.
Was het incident groter, dan kwam de versterking niet meer uit de eigen kazerne maar uit het dorp ernaast. Dit werd vooral mogelijk omdat de brandweer zich organiseert op het kleinste maatgevende scenario, de woningbrand zonder slachtoffers. De extra slagkracht voor grotere incidenten en het langdurig volhouden van hulpverlening verdween zo langzaam maar heel zeker uit de organisatie.
De burgerbescherming taak die de brandweer kreeg toegewezen sinds de opheffing van de BB en het Korps Mobiele Colonnes werd bij gebrek aan oorlogsdreiging volledig verwaarloosd. Alle opleidingen zoals redder pionier, de redding pelotons en de spullen werden weggedaan en niet meer vervangen.
Nu de wereld om ons heen volledig is veranderd, de oude vijand zijn tanden weer laat zien en onze belangrijkste bondgenoot ons in de steek laat, zou je verwachten dat de aandacht voor civiele bescherming prioriteit krijgt. Helaas is dat niet het geval. Het kabinet bezuinigt 10% op de Brede Doeluitkering Rampenbestrijding (BDuR) en de gemeentes in ons land moeten in 2026 fors bezuinigen. Zij vragen daarom de veiligheidsregio’s voorstellen te doen voor taakstellende bezuinigingen van 5% of meer. Dus we doen niet meer, maar minder brandweer als antwoord op de toegenomen dreiging.
Hoewel diverse Kamerleden de staatssecretaris opriepen tot actie kon zij niet meer toezeggen dan dat zij haar nek zal uitsteken in het kabinet voor de brandweerzorg en dat wij moeten wachten op de voorjaarsnota 2025. Dat vindt de VBV zeer teleurstellend en wij doen nogmaals een oproep aan de politiek om de brandweer te versterken. Niet straks maar nu!
Maak de 961 brandweerkazernes in ons land het lokale steunpunt voor civiele bescherming. Investeer in extra voertuigen en mensen om op korte termijn een meer robuuste hulpverleningsorganisatie in de benen te hijsen. Voer voor dit deel van het brandweerwerk nationale regie en koppel de brandweer daarvoor aan de landsbescherming (defensie). Dus niet vijfentwintig keer een uniek afwijkend concept met regionale autonomie, maar 1 organisatie die vanuit 961 locaties in het land, daar kan helpen waar de nood het hoogst is. Zo blijft er dan in die kazernes voldoende restdekking over om in het eigen verzorgingsgebied ook nog kwalitatief goede hulp te verlenen en branden te blussen.
Wij roepen de politiek op dit nu te doen nu wij nog in vrede leven en gebruik te maken van de kracht die in de lokale samenleving van steden en dorpen zit. Faciliteer hen om straks anderen in nood te helpen met goede kennis en uitrusting. Maak een nationaal actieplan en kom in actie!
Daar zullen wij in de komende periode aandacht voor blijven vragen omdat onze leden die hulp zullen moeten verlenen en moeilijke keuzes moeten maken. Wij vinden dat zij dat goed voorbereid moeten kunnen doen. Daarvoor is geld nodig en in Den Haag het gevoel voor urgentie dat we hier nu mee aan de slag moeten en niet wachten tot straks de oorlogsverklaring een feit is.
Alle inwoners van ons land een noodpakket en de overheid zorgt voor een krachtige, slagvaardige hulpverleningsorganisatie.
Dat is de cri de coeur van de Vakvereniging Brandweer Vrijwilligers.
Marcel Dokter
voorzitter
