Op donderdag 3 juli jongstleden is in de Tweede Kamer in Den Haag een amendement (36725-VI-16) met algemene stemmen aangenomen waarin 1,75 miljoen wordt vrijgemaakt voor de aanpak van PTSS bij brandweermensen. Daarmee lijkt de weg vrij voor het vastleggen van de landelijke regeling voor de hulp aan brandweermensen met PTSS.
De afgelopen jaren is de Vakvereniging Brandweer Vrijwilligers regelmatig benaderd door brandweer collega’s, beroeps en vrijwillig, voor wie het hulpverleningswerk te veel was geworden. Helaas schoot de hulp vanuit de eigen veiligheidsregio dan tekort en voelden zij zich niet alleen ziek maar vooral ook in de steek gelaten. Wij hebben steeds geprobeerd deze collega’s te helpen door de desbetreffende veiligheidsregio aan te sporen meer te doen dan de mensen door te verwijzen naar de medische wereld.
Met de komst van het landelijk 'Steunpunt Brandweer', waar alle vijfentwintig veiligheidsregio’s waren aangesloten, leek de goede weg ingeslagen. Want hier konden brandweermensen en hun familie 24/7 terecht met hulpvragen over PTSS. De eerste twee jaar werd dit steunpunt - via de stichting Waardering Erkenning Brandweer - betaald vanuit het Vfonds. Achter dit telefoonnummer zit eigenlijk het Nederlands Veteranen Instituut waar medewerkers van defensie worden geholpen met PTSS klachten. Zij hebben een jarenlange ervaring met het helpen van mensen voor wie het werk geestelijk te veel is geworden. Juist daarom was en is de VBV heel enthousiast over het Steunpunt Brandweer. Helaas zijn de meeste veiligheidsregio’s met dit initiatief gestopt toen zij het weer zelf moesten gaan betalen en ging bijna iedereen - zoals wel vaker - zijn eigen weg. In 2025 zijn nog maar vijf veiligheidsregio’s aangesloten.
In het Landelijk Overleg Arbeidsvoorwaarden Veiligheidsregio’s hebben werkgevers en werknemers samen gewerkt aan een landelijke regeling voor de hulp en opvang van brandweermensen met PTSS. Enorm geholpen door de aandacht die het televisieprogramma Zembla aan het onderwerp heeft besteed in hun reportage ‘Opgebrand’, werd uiteindelijk door alle partijen de noodzaak gevoeld om tot een adequate oplossing te komen. Deze regeling is klaar, maar het bestuur (lees de burgemeesters van de vijfentwintig veiligheidsregio’s verenigd in het Veiligheidsberaad) deed ook een beroep op Den Haag. Vanwege de systeemverantwoordelijkheid van de minister van Justitie en Veiligheid werd daar gevraagd om een bijdrage van 1,75 miljoen euro in de systeemkosten. Het kabinet wees dit verzoek af omdat de zorgplicht van de werkgever bij de veiligheidsregio ligt en niet bij de rijksoverheid. Zo leek opnieuw sprake van een patstelling.
Door het amendement, dat is ingebracht door Songül Mutluer (GL PVDA) en Michiel van Nispen (SP), is deze ontwikkeling doorbroken omdat alle partijen in de Tweede Kamer hebben ingestemd. Daarvoor hebben wij de leden van de Tweede Kamer bedankt en zo lijkt de weg nu vrij voor het snel invoeren van de landelijke ‘Regeling erkenning en aanspraken PTSS als beroepsziekte’ voor brandweermensen.
De VBV heeft in stilte al die jaren op de achtergrond meegewerkt aan een oplossing voor onze collega’s in geestelijke nood. Wij zijn gelukkig en ook wel een beetje trots dat we uiteindelijk hier zijn gekomen. Is het nu klaar? Nee, zeker niet en dus zullen wij blijven werken aan goede hulp voor brandweermensen voor wie ons mooie vak te zwaar is geworden. Daar kunnen onze leden op blijven rekenen, nu en in de toekomst.
Marcel Dokter
voorzitter.
